TRÀ VIGIA: CÁ THÁNG NĂM

Anh em Chàm ở SG đi đòi thả Thủy

Mấy hôm rày uống rượu nhiều quá nên bị điếng, mỏi thể xác và mệt tinh thần! Phan Rang mùa này nóng quá, dường như nóng hơn mọi năm và có lẽ ngày càng nóng hơn khi lòng người ngày càng bức bối. Tưởng rằng uống nhiều bia đá vào để hạ nhiệt nhưng đâu lại vào đấy, đối diện với cái nóng luôn là nghĩa vụ thiêng liêng đối với mỗi người dân xứ này. Nắng mưa là chuyện của trời đã là ngày xưa, hôm nay khí hậu nóng lên từng ngày, cá chết từng đàn, băng tan biển dâng không còn là chuyện thần thoại của đại hồng thủy thuở nào. Mỗi người nên tự đóng cho mình một con thuyền, vài lon gạo mớ củi, vài con gà vịt… để sống sót và tồn tại. Ai có điều kiện hơn thì di cư đến một hành tinh khác cho an toàn, trái đất này cổ lỗ quá rồi, chật chội quá rồi, không còn phù hợp cho những thiên tài thi thố. Chỉ kẹt cho Chàm mình vừa nghèo vừa dốt, vừa hèn vừa dóc nên đóng một du thuyền hay sắm một phi thuyền để giữ mạng thì e rằng lực bất tòng tâm! Thiên hạ có tranh giành đánh đấm nhau, đè đầu cưỡi cổ nhau thì cũng nên ngậm bồ hòn làm ngọt, cùng lắm là ngậm miệng ăn tiền. Thời nào cũng thế, trâu bò húc nhau ruồi muỗi chết, không chết thì cũng tiêu đời. Nhắc chi chuyện cũ thêm đau lòng lắm người ơi!

Mới tháng rồi là cá tháng tư, ngày được quyền nói dối mà không phải thẹn với lương tâm. Một đặc quyền cứu rỗi nhân loại trong thời đại này bởi không còn một ai muốn nói thật, hay dám nói lên sự thật! Người người thi nhau nói dối như thật và đương nhiên người nào nói thật thì trở thành lời nói dối không thể tha thứ, không thể chấp nhận được. Mệnh đề đó ảnh hưởng và chi phối đến cả cá tháng năm, có ai đó nói thật mà mọi người cứ tưởng như… nói dối. Tôi mù vi tính nên không lên mạng trời để biết con người đang làm gì? Chuyện dưới đất thôi cũng đủ tù mù mụ mị đau đầu nhức đít! Có gì thì uống rượu có lí hơn, vừa giải nhiệt vừa giải sầu lại vừa giải sân hận cuồng si say đắm. Có mấy bạn trẻ hỏi tôi có biết chuyện gì không, tôi bảo không và nói biết làm gì cho mệt bởi tôi đã mệt và mỏi lắm rồi! Ừ tùy chú thôi, chỉ đãi bôi mà sao cứ bồi hồi mà sao cứ nhức nhối con cá đối là cái cối đá. Có một đứa trẻ Chăm đi lạc không thấy trở về nên cấp báo kêu cứu, giờ này con em đang ở đâu?! Thời thế này phức tạp nhiêu khê quá với nhiều tệ nạn xã hội không thể lường trước được, không biết ai là địch là ta hay là bạn là thù để đề cao cảnh giác. Nạn bắt cóc phụ nữ trẻ em để làm gái mại dâm hay buôn bán nội tạng, mồi chài lừa phỉnh nam giới để bóc lột sức lao động cùng nhiều mục tiêu bất chính khác. Một con người đột nhiên mất tích không chút tăm hơi tin tức, không một hồi âm để lần tìm thì không lo sao được! Con người trở nên vô cảm đến mức không nên nói gì thêm…

Đó là sự kiện cháu Đàng Ngọc Thủy quê ở Hữu Đức, xã Phước Hữu, huyện Ninh Phước tỉnh Ninh Thuận. Thủy là con nhà nghèo nên không có điều kiện học hành đến nơi đến chốn như nhiều người khác may mắn hơn, cho nên cháu phải mưu sinh rày đây mai đó để độ nhật qua thời vụ. Có lúc thì lên Tây Nguyên hái điều cà phê, lúc thì vào thành phố làm công nhân kiếm sống qua ngày. Tính tình Thủy hiền lành chất phác đôi khi ngơ ngác bởi ít nhiều mặc cảm về hoàn cảnh thân phận mình, nhưng luôn luôn Thủy trung thực và chân tình với bản thân mình và mọi người nên ai cũng cảm mến. Ngày 15 tháng 5 vừa qua, có một cuộc biểu tình ở Sài Gòn về sự kiện cá chết ở biển mấy tỉnh miền Trung và nhiều sông hồ rải rác làm thiệt hại không ít quyền lợi của ngư dân cũng như những người nuôi trồng thủy sản. Biểu tình là hình thức nói lên tâm tư nguyện vọng của nhiều người dân lên chính quyền để xem xét và có giải pháp thỏa đáng một khi những tiếng nói riêng lẻ không được lắng nghe và thấu hiểu kịp thời và đúng lúc. Ở đây không nói đến biểu tình là đúng hay sai vì quyền biểu tình đã được quy định trong luật pháp và hiến pháp, còn thực thi như thế nào thì mỗi người tự có câu trả lời cho riêng mình. Trường hợp của cháu Thủy cần có một cái nhìn khác hơn nếu con người thực sự muốn hiểu và cảm thông nhau hơn để hóa giải và hòa giải thấu tình đạt lí hơn. Hôm ấy Thủy với vài người bạn có lẽ vì hiếu kì tò mò nên đã có mặt ở hiện trường để xem cho vui hơn là hoan hô hay đả đảo theo một chính kiến nào đó. Khi có sự biến mọi người phải biết rút lui để bảo toàn tính mạng cho dù mình vô can, Thủy bản tính ngơ ngác cứ mê mải xem màn kịch hạ màn nên bị tóm mà vẫn vô tư không hiểu việc gì đang xảy ra. Mấy người bạn không thấy Thủy về nên điện hỏi thăm mới biết Thủy bị bắt để thẩm tra. Cuộc đời đôi khi cũng cần thẩm vấn điều tra cho rõ ngọn ngành thực hư, ngoại lệ là tra tấn đối với tội phạm nghiêm trọng như cướp của giết người mà vẫn ngoan cố không chịu hợp tác để hưởng chính sách khoan hồng. Hơn trăm người bị bắt đều được thả về, còn Thủy thì bặt vô âm tín một cách khó hiểu như đàn cá chết hàng loạt không rõ nguyên nhân. Người với cá giờ đây cùng chung số phận!

Một con người nghèo khổ như Thủy, cô thế như Thủy phải từng ngày bươi móc miếng ăn để tồn tại thôi cũng không được yên thân nói chi đến sự quan tâm hay cưu mang của cộng đồng xã hội để vực dậy Thủy sống vui sống tốt trên vực thẳm cõi người ô trọc này?! Sẽ có người đặt câu hỏi sao Thủy không tự lượng sức mình để chuốc lấy những thảm cảnh không đáng có! Cũng đúng thôi nếu ta tự hoạch định cuộc đời mình như vậy, cứ nằm im nếu không thể đi và cứ phải lết nếu không muốn quì bằng đầu gối. Mỗi con người có quyền được sống và vui chơi theo điều kiện khả năng của mình và có quyền được chết khi bị xúc phạm áp bức. Có đám biểu tình vui quá thì Thủy có quyền đi xem, thậm chí hòa mình vào dòng người để người vui cho ta cùng vui theo! Nếu có tiền kéo nhau vào quán bia thì không nên nỗi phải đi xem đám biểu tình để tiền mất tật mang, bởi cá chết không phải là chuyện của cháu và tham gia biểu tình nào có mang lại lợi lộc gì cho riêng mình cùng nhân quần xã hội. Bản chất Chăm không ưa bạo động, cho dù có nhiều sự kiện lớn liên quan đến vận mệnh dân tộc nhưng họ không bao giờ xuống đường hay lên đường. Họ luôn cam chịu đến bất nhẫn như là một định mệnh, sự phản kháng của họ chỉ diễn ra trong tiềm thức theo quy luật vay trả hoặc bù trừ. Sẽ là khiên cưỡng và khiếm nhã khi lên án một người Chăm bạo động cho dù vài cá biệt không đáng kể!

Ai sẽ cứu cháu Thủy và ai sẽ minh oan cho cháu, cho những tháng ngày tàn tệ đã qua và sẽ tiếp tục diễn ra trong mai hậu?! Những người anh em của Thủy, người bạn đồng môn, đồng hương và rộng hơn những người đồng tộc và ngoại tộc! Các người đang ở đâu và đang làm gì? Có nhiều người tự nhận mình làm việc xã hội, sẵn sàng liều thân cứu nguy khi việc gì khó có trí thức tiếp tay nối vòng lớn nhỏ. Có lẽ các vị đang nghiên cứu khoa học, chỉ làm chuyện lớn chứ chuyện nhỏ như con thỏ thì có gì phải trầm trọng! Dân Panduranga bất khuất và kiêu hãnh đã ngủ yên hóa thạch, chỉ nghe thoảng đâu đây vài tiếng chó sủa râm ran chờ ngày cắt tiết cho món cầy tơ bảy món đường hoàng. Thôi thì kêu cứu ban ngành chính quyền lớn nhỏ từ đại biểu tiêu biểu đến dân ngu khu đen ai cứu được thì cứu. Không thì Trời Biển Thần Yang ơi cứu con với, loài người không muốn hoặc không thể cứu con! Ôi Cá Tháng năm đừng chết nữa…