Ariya Xah Pakei (Trường Ca Cổ Điển Chăm)

Ariya Xah Pakei

Xah Pakei từ Bal Hala
Thân phân thành đôi, đi vòng hai lối
Để tái hợp thành một ngọn đồi
Hỡi người tiểu thư, hãy là dòng suối!
Ta làm ngọn đồi – nương tựa chung đôi.
Hỡi người con gái dưới ruộng sâu đang cắt lúa!
Có nên chăng cho một nắm làm gạo rang
– Chàng có cầu hãy tới mà xin
Ta chẳng thể mang lên bờ ruộng
– Nếu có thương xin người dâng đến
Bàn chân ta không phải lấm bùn đen!

Tiểu đồng quay đầu voi
Chớ ngồi dai, cuộc đi không thuận!
Hãy xếp túi thêu hoa kia lại
Chớ mãi xin, xui tới cho mình!

Lời quê ta thốt vô tình
Dỗi hờn, chàng đã vội quành voi nao
Voi vô cùng đất Yang Mơu
Em quên quê mẹ lần đầu đi xa
Ở nhà nhé mẹ cùng cha
Voi đi Cảnh Diễn, con qua với chàng.

 

Ia Ru voi đã bước sang
Em theo chẳng kịp voi chàng chàng ơi
Khăn quàng mảnh chiếc mảnh đôi
Hai dòng lệ đẫm ướt rồi lại khô
Yêu thương biết mấy cho vừa
Thân em thục nữ chàng như chẳng màng
Lỡ lời, quên nhé người thương
Em trai đành bỏ, lên đường theo anh
Voi đà đến Calingar
Em theo qua đất Hựu An, vội vàng
Sao cho kịp thới Ia Karang
Chân đi đã mỏi, xin chàng xót thương
Voi qua Lạc Trị Đá Chòm
Cho em ngơi chút, xin dừng bước voi
Rồi voi đi tới Đá Đôi
Thuở xưa có khắc đôi lời cổ nhân:
“Yêu thương là nghĩa vợ chồng”
Em theo chàng quá Lòng Sông, mệt nhoài
Đợi chờ em với, chàng ơi!
Cho em tắm táp cho vơi nỗi buồn
Voi đi qua bắc Hựu An
Chân theo miệng lại oán thầm người ta
Suối Tuy Tịnh cạn, voi qua
Cô với cháu, tội chi mà khổ thân
Cháu mau về dệt tấm chăn
Đem vô cho kịp ta mang tặng người
Wal Kabav đã quá chân voi
Khóc hai vạt áo lệ rơi ướt mềm
Chăn văn quí, áo nâu chàm
Theo anh khắp nẻo đã sờn áo chăn
Có hờn hãy nghĩ mà thương
Em riêng phận gái một thân giữ nhà
Vì chàng em phải lìa xa
Em trai út với mẹ già chốn quê
Đường xa xứ lạ lắm khi
Khóc khô nước mắt chàng thì chẳng thương
Lệ rơi dọc suốt dặm trường
Thân cơ khổ giữa tha phương xứ người.

Thôi tạm ngơi cháu nhé!
Mang cho ta tấm chiếu thêu hoa
Cho người yêu ta nghỉ
Bưng đến cho ta khay trầu có hình rồng bay lượn
Với khăn quí phủ bánh trái ngon
Hộp cau thơm và liễng trầu không
Đãi quý nhân rộng lòng thương mến
Hãy bưng đến!
Gối cháu quỳ dâng lễ quý nhân
Hãy quỳ với sự trân trọng khiêm cung
Kẻo Xah Pakei cho rằng ta bất kính
– Xin mời người dùng lễ bánh
Lễ vật đơn sơ em thết đãi chàng
– Hãy để đấy hỡi nàng!
Ta mới dùng ở Bal Hala, chớ vội
– Nếu chàng không dùng tới
Xin ban cho kẻ hầu cận xung quanh
Em chẳng biết làm sao nói năng
Chàng không thương, chàng bỏ mặc em cô độc
Em đã theo
Một năm đi qua
Tấm áo rách trên mình, sợi tóc đứt vướng cây rừng
Cuộc tình này, em với anh
Cơ cực nhiều, riêng em một mình chịu đựng
Em từ thuở khôn lớn
Trong năm nay bỏng gót với tình
Đường thì xa, gối mỏi chân chồn
Theo Xah Pakei từ Bal Hala trở lại
May mắn với dấu chân chợt thấy
Tình em đi tìm đến Xah Pakei
Rồi em khóc tấm tức dưới bóng cây
Chàng đã đi, bóng chàng đã khuất
Không kể em đang vật mình than khóc
– Chàng nói đi! Và em sẽ vâng
Đã yêu thì đau khổ phải riêng mang
Lắm khi tủi thân em mong rứt bỏ
Trao tình em cho kẻ lạ
Nhưng, người giữ voi đã buộc dàm
– Ta đi lên Tịnh Mỹ cúng Yang!
Voi qua Thanh Kiết ngập ngừng
Bước chân hết mỏi, lòng buồn chưa nguôi
Sông Lương voi đã tới rồi
Dừng chân ta mãi đợi người theo sau
Voi lên Blang Haluh giang đầu
Rừng tây Tuân Giáo một màu xanh xanh
Voi về Cảnh Diễn bước nhanh
Như mưa, dòng lệ tuôn tràn hai tay
Phi Mô voi đến đất này
Đợi chờ em với Xah Pakei, hỡi chàng!
Rừng tây Tịnh Mỹ voi sang
Chân em bước gấp kẻo chàng rời xa
Kalang Atah dáng người qua
Em theo vội vã cho mà kịp voi
Đến sông Phan Rí bồi hồi
Tìm lâu mới thấy bóng người dấu yêu
Qua Hựu An, nắng xế chiều
Đói lòng nhưng chẳng dứt điều nhớ nhung
Xin anh anh có động lòng
Cho em ngơi chút được dùng miếng cơm
Chàng dùng bữa với món ngon
Riêng em cơm nhạt lót lòng cầm hơi
Hầu chàng em quạt xua rồi
Yêu sao mỏng mảnh bờ môi của chàng
Cakun đất lạ voi sang
Người đời nồng thắm, ta riêng ủ buồn
Ai đang cày đất tâm hồn
Tấm thân xấu xí, tâm hồn cao xa
Khi voi quá bộ Trang Hòa
Lệch khăn san thắm lệ nhòa mắt sâu
Patra theo bước voi vào
Rừng thiêng nước độc thêm đau lòng người
Ia Pabauv, lững thững bước voi
Em ren rén bám chẳng rời Xah Pakei
Khi voi sang tới Pajai
Gối em thấm mỏi dặm dài theo anh
Xót xa anh chẳng ghé nhìn
Nông Tang, Gò Lớn chưa quen nẻo rừng
Voi qua Tuy Tịnh voi dừng
Xuống voi, ghé bóng cây rừng nghỉ chân
Chàng ơi, chuyện nhé cùng em!
Nỗi lòng tâm sự với chàng cho vơi
Lại đi, giục bước chân voi
Niềm yêu chưa thỏa, sầu đời chẳng tan
Voi ra Lạc Trị bàng hoàng
Em ngồi gục khóc cho duyên phận mình
Gạo thơm em cất để dành
Phải duyên thì thắm, đây phần người mơ
Bẽ bàng tình sử xa xưa:
Nàng đi đất Bắc, chàng về Pacam
Dù voi qua cuối Hamu Kơm
Hay voi trở gót về Kraung, thẫn thờ
Vì chàng em vẫn theo đi
Gót chân có rã, em thì thủy chung
Hầu chàng, nước rót cơm bưng
Miễn sao chàng nhận cho lòng em vui
Ơi quản voi đang đi qua xóm
Giúp ta nhé! Này gàu ta mượn
Nước giếng trong, mau lọc mang về
Dùng nồi đồng nấu đãi Xah Pakei
Đây gạo thơm, nhớ vo đủ ba lần
Nấu thực ngon: khẩu phần Xah Pakei!
Và bát vàng, mâm bạc
Bưng tới dâng thết đãi người thương
– Này món canh cá thu chàng nhé, hãy dùng
Riêng em chan cơm bằng nước mắt
Em chỉ ăn đỡ đói và uống đỡ khát
Đường thì xa mà chàng chẳng hề thương
Em đã rời mẹ, từ biệt quê hương
Chàng lại bỏ em cô đơn nơi xứ lạ

Đây đường mòn chàng vừa rời bỏ
Chàng trốn em, chàng đi mất nơi đâu?
Hỡi anh người vác bó lá đang bước mau !
Có gặp người yêu tôi không ?
Có thấy người tình tôi không?
Hỡi cô gái đội nước đường xa chân bước gấp!
Vóc dáng chàng phương phi diễm tuyệt
Râu lưỡi liềm, ấy kẻ tôi thương
Áo màu xanh và tấm chăn đen
Người có biết không?
Chàng đã rời bỏ tôi đi biệt
– Hỡi kẻ khốn cùng hãy nghe ta mà tìm đến
Đường qua Drauv rẽ hướng biển Đông
Nhà kéo rui Tàu, mái lợp lá sơn
Ấy nhà Xah Pakei nàng mong kiếm
Chàng đã ngủ yên qua cuộc dài du lãng
Đây có phải Xah Pakei ?
Em nhìn rõ khuôn mặt chàng
Và có phải nhà Xah Pakei, nhà trang trí bức mành?
Em chiêm ngưỡng hồi lâu, rồi em lên tiếng hỏi:
– Ơi người chủ gia cao sang quý phái !
Bóng cây cửa ngoài cho nghỉ bước được chăng ?
Dù sao xin chàng đoái thương cho kẻ viễn phương
– Ơi! Tiểu thư từ đâu đi tới?
Tìm Xah Pakei đang quẫn trí cùng đường
– Em người đất Ma Lâm
Xin chàng thương tình cho gặp mặt
– Ơi bọn lâu la hãy mang chiếu bông tốt nhất
Trải ba lớp mời tiểu thư nghỉ bước
Mang thau nước về cho người rửa gót sen
Hộp cau hoa văn quý và khay trầu sang
Khay trầu có họa hình rồng thết dâng quý nữ
Dù sao người cũng tìm về từ xứ lạ
Đường thì xa bụng đói, chân đau
Dọn bữa cơm trân trọng dâng hầu
Ơi tiểu thư ! Tạm dùng bữa cơm đạm bạc
Dẫu sao người cũng từ quê xa trong bước đường lưu lạc.
Tiểu thư ta không quen tuổi biết tên
Chỉ vô phép gọi là quý nữ
– Em gia đình một chị một em
Người thuần Cham và Mưh Rat là tên
Cũng cháu giống con giòng, con nhà gia giáo
Không biết tên người nên xin một lần bất hảo
Gọi Xah Pakei cho bớt vẻ lạ xa
– Xah Pakei là tên ta
Bal Canar, Plei Huh ấy là quê
Hỡi tiểu đồng ! Hãy bắc dàm voi cho ta đi tới
Ta lên Tịnh Mỹ cúng Yang!

Voi lên đến đất Hamu Bơl
Em theo vội vã, tấm chăn lệch viền
Jiauv Gai xứ lạ voi lên
Bóng chàng xa hút cho em nhọc nhằn
Voi rồi đến xứ Jiauv Kun
Theo chàng chẳng kịp tủi buồn thân em
Ia Ru chàng giữ chức quan
Có dừng voi, cũng được yên thân chàng
Riêng em cơ khổ dặm trường
Hai năm ròng rã đà quên quê nhà
Người lên voi giục đi xa
Em vin tà áo chàng mà chẳng thương

Voi đi xuống bãi biển
Sóng biển vỗ đánh chìm Xah Pakei
Khéo khen cho ngọn sóng trùng khơi!
Nổi cơn giận, vỗ Xah Pakei gục chết
Cho dù đau, ta buồn ta khóc
Người tình ta đã mất, Trời ơi !
Mẹ ơi mẹ Inư Nưgar
Ta đã theo mà tình không may mắn
Sao lại như thế này số phận
Biết thế thì thôi cứ lạc mất giữa chừng
Chàng một mực dỗi hờn
Để gục nửa đường trần, trời hỡi
Chàng không một lần chịu nghe ta nói
Từ chối em, cứ muốn chia xa
Ở xứ Ia Trang
Ai kẻ lo phơi klaung cốt chàng
Tôi nói mà chàng chẳng chịu nghe
Cứ một mực lắc đầu – mong chết
Tôi với chàng duyên đà không tốt
Theo kịp về nhưng lại chia đôi
Ta biết làm sao
chỉ mong chàng cùng về kiếp khác xa xôi
Tôi tấm tức khóc
Người chồng ta trời nào chia cách
Sóng trùng khơi nơi chàng cùng voi biến mất
Ta ngóng chờ như kẻ vọng phu
Lòng ta buồn, mong được đi tu
Ta hỏi dân làng đâu nơi thâm sơn cùng cốc
Cho ta giũ bụi trần làm người cô độc
Như người xưa chốn cũ tìm về
Nơi Núi Vàng quê cũ trong mơ
Hình bóng Xah Pakei ta thì sẽ thấy!

Hỡi nàng Mưh Rat như tiên trên trần thế!
Đi tìm ai người lạc bước nơi đây?
- Em bỏ quê cha theo bước Xah Pakei
Nhưng chàng muốn lìa xa, trốn em đi biệt
- Ơi nàng Mưh Rat như một vì sao diễm tuyệt!
Nàng là ai? Xứ sở đâu nơi?
- Ma Lâm miền đất xa xôi
Thân em lưu lạc theo người về đây
- Thôi em ở lại. Tình này
Dù trong đục, chớ đắng cay cuộc trần
Với chàng tình chẳng thắm xanh
Nên dù hội ngộ cũng đành chia xa
Tim đau phơi giữa ta bà
Tan thành như nước vỡ bờ sông kia.

Dịch, Inrasara

Thông tin thêm: Tagalau.com

Và Link: 

http://tuenguyen-nt.blogspot.com/2013/02/ariya-xah-pakei-khuc-bi-ca-vuot-thoi.html